Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Mija sto lat od śmierci Czesława Dudkiewicza, pierwszego polskiego burmistrza Śremu. Kim był Czesław Dutkiewicz, czym się zajmował?

Katarzyna Baksalary
Katarzyna Baksalary
Tak wyglądał Czesław Dutkiewicz, pierwszy burmistrz Śremu. 


Józef Dutkiewicz - przypadkowy patron jednej ze śremskich ulic?
Tak wyglądał Czesław Dutkiewicz, pierwszy burmistrz Śremu. Józef Dutkiewicz - przypadkowy patron jednej ze śremskich ulic? arch. Muzeum Śremskiego
W tym roku mija setna rocznica śmierci Czesława Dutkiewicza, pierwszego polskiego burmistrza Śremu. W 2017 roku redakcja "Tygodnika Śremskiego" przygotowała materiał o tej ważnej dla miasta osobie. Jedna z kwestii dotyczących Dutkiewicza, która okazała się nieco zagadkowa w kontekście Śremu i pierwszego polskiego burmistrza tego miasta, była kwestia nazwy ulicy noszącej miano nie Czesława, a Józefa. Niemal rok Urzędowi Miejskiemu w Śremie zajęło zebranie informacji na ten temat. Okazało się wówczas, że odpowiedź na te pytania nie jest taka prosta, jak by mogło się wydawać. Przypominamy zatem w setną rocznicę śmierci Józefa Dutkiewicza nasz materiał o nim i ulicy noszącej jego nazwisko.

Na co dzień posługujemy się raczej skrótowymi nazwami ulic np. ul. Dutkiewicza, ul. Chłapowskiego czy też ul. Paderewskiego. Jak się jednak okazuje, imię patrona ulicy jest równie ważne, jak jego nazwisko. Najlepszym przykładem na to jest ul. Józefa Dutkiewicza w prawobrzeżnej części Śremu.

Dutkiewiczowie ze Śremu. Czesław burmistrz, a Józef?

Kiedy przygotowywaliśmy pytanie o patrona tej ulicy do jednego z naszych quizów, okazało się, że patron ul. Dutkiewicza wcale nie jest taki oczywisty. Według naszej wiedzy ulica ta powinna raczej przypominać o pierwszym polskim burmistrzu miasta po 1918 roku Czesławie Dutkiewiczu. Tymczasem jak informuje internet oraz śremski urząd miejski ulica ta nosi miano Józefa Dutkiewicza.

O to, kim był ów Józef i jak to się stało, że ma własną ulicę w mieście, gdzie zasłużoną osobą był zupełnie inny Dutkiewicz, zapytaliśmy śremski magistrat.

Po niemal roku oczekiwania na ustalenia m.in. Muzeum Śremskiego oraz Archiwum Państwowego - instytucje te miały na prośbę Urzędu Miejskiego w Śremie ustalić, dlaczego ulica nosi takie miano jak nosi - w końcu okazało się, że „ulica Dutkiewicza jest m.in. nazwą, której nie zawiera wykaz prawa miejscowego i będzie uregulowana w drodze uchwały”. Co za tym idzie, nie wyjaśniło się, kim był Józef i dlaczego i kto postanowił tak nazwać ulicę w Śremie.

Z naszych redakcyjnych ustaleń wynika (taką interpretację sugerował również w pewnym momencie śremski magistrat), że Józef Dutkiewicz był ojcem Czesława, który swego czasu szefował miastu i gminie Śrem. Jak podają źródła Józef oraz jego żona Magdalena zajmowali się prowadzeniem w Śremie restauracji i wychowywaniem dwójki dzieci.

Losy pierwszego polskiego burmistrza Czesława Dutkiewicza

A kim był ten najprawdopodobniej „właściwy” Dutkiewicz, którego upamiętnia w Śremie ulica nosząca jego nazwisko? Czesław Dutkiewicz urodził się 1872 roku. Przyszły burmistrz Śremu uczęszczał do szkoły elementarnej, gdzie uczył się do wieku dziewięciu lat. Potem kształcił się w gimnazjum. Tam jednak naukę przerwał i podjął pracę. Dzięki pomocy ks. Piotra Wawrzyniaka Czesław Dutkiewicz został praktykantem, a później kontrolerem w śremskim Banku Ludowym.

Bankowa kariera miała się dobrze. Świadczyć może o tym m.in. to, że w 1897 roku został on wybrany na członka zarządu banku. W tym samym czasie Czesław Dutkiewicz zajmował się również częściowo finansami śremskiej fary oraz był przedstawicielem Towarzystwa Ubezpieczeń (w mieście i powiecie śremskim).

Oprócz spraw finansowych Czesław Dutkiewicz angażował się również w życie kulturalne miasta. Był m.in. członkiem, a później również dyrygentem oraz prezesem Koła Śpiewackiego Polskiego, a także sekretarzem Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Śremie.

Kariera Czesława Dutkiewicza w administracji państwowej rozpoczęła się od wybrania go na jednego z czterech polskich przedstawicieli do niemieckiej Rady Miejskiej w 1911 roku. Miał wówczas niespełna 40 lat.

To Czesław Dutkiewicz zawierzył Śrem sile wyższej:

W czerwcu 1918 roku zasiadł on na fotelu burmistrza Śremu. Na stanowisko komisarycznego burmistrza mianował go Stanisław Celichowski.

Rok później śremska Rada Miejska podjęła decyzję o wyborze komisarycznego dotąd burmistrza Dutkiewicza (wskazanego przez Rejencję Poznańską) na burmistrza Śremu. Kadencja w tamtych latach dla szefującego miastem i gminą trwała 12 lat.

Czesław Dutkiewicz zmarł w 1923 roku. Pozostawił po sobie m.in. „Kronikę miasta Śrem 1921-1922” oraz broszurę wydaną na „Dziesięciolecie Sokoła w Śremie”.

Chudoba w kontrze do Dutkiewicza

Perypetie z imieniem patrona ul. Dutkiewicza to nie pierwsze zawirowania związane z tą ulicą. Po wojnie postanowiono nadać jej imię „zamordowanemu przez hitlerowców działaczowi robotniczemu - Chudobie”.

Ostatecznie jednak Stanisław Chudoba patronem tej dokładnie ulicy nie pozostał, gdyż o przywrócenie przedwojennej nazwy zwróciła się rodzina pierwszego polskiego burmistrza po 1918 roku. Po naradach urzędnicy przychylili się do prośby rodziny, a Stanisław Chudoba został patronem jednej z ulic przy nowym wówczas śremskim moście.

Burmistrzowie Adam Lewandowski i Bartosz Żeleźny uczcili pamięć poprzednika

Na koniec dodamy, że 20 lutego, czyli w setną rocznicę śmierci Czesława Dutkiewicza, Burmistrz Śremu Adam Lewandowski oraz jego zastępcą Bartosz Źeleźny oddali cześć swojemu poprzednikowi składając kwiaty przy na grobie pierwszego polskiego Burmistrza Śremu.

__________
Źródła: Muzeum Śremskie (zdjęcie), Głos Śremski (oprac. Adam Podsiadły), Słownik Biograficzny Śremu (oprac. Adam Podsiadły)

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na srem.naszemiasto.pl Nasze Miasto