- Duża część ze sprawców tego mordu nie została ukarana – tak podsumował wystawę "Zagłada Polskich elit. Akcja AB - Katyń", której otwarcie odbyło się w niedzielę dr Marcin Podemski, pracownik poznańskiego oddziału IPN.
Poprzez zagładę polskich elit okupanci rozumieli całkowitą eksterminację osób zaangażowanych w działalność społeczną, polityczną i patriotyczną w okresie II Rzeczypospolitej. Wyeliminowanie polskich elit stanowiło najważniejsze zadanie do wykonania, w celu szybkiej rusyfikacji i sowietyzacji polskich terenów.
Wystawa, którą można do 30 marca oglądać w muzeum przestawia największe akcje represyjne przeprowadzone równolegle przez Sowietów i Nazistów w Polsce, w pierwszych miesiącach działań wojennych.
- Wszystko zaczęło się po podpisaniu paktu Ribbentrop-Mołotow z 23 sierpnia 39 roku, którego konsekwencją była wspólna agresja na Polskę – mówił dr Marcin Podemski – Już wówczas za Wermahtem i Armią Czerwoną posuwały się specjalne oddziały SS i NKWD, które posiadały wcześniej przygotowane listy osób do aresztowań i egzekucji – powiedział.
W Wielkopolsce do 26 października 1939 roku wymordowano 10 tys. osób, w tym także 19. śremian, którzy 20 października 1939 roku o godzinie 9.00 zostali rozstrzelani na rynku w Śremie. Ku upamiętnienia daty śmierci mieszkańców rynek nosi nazwę Plac 20. Października. Rodziny zabitych na Placu 20. października zostały wysiedlone do Generalnej Guberni.
Sama tytułowa akcja wystawy została przeprowadzona 30 marca 1940 roku na terenie Generalnej Guberni. Jej pierwszym aktem była pacyfikacja terenów, w których podejrzewano działalność partyzancką. Największe masowe egzekucja związane z Akcją AB miały miejsce w miały miejsce w Palmirach pod Warszawą, na Rurach Jezuickich w Lublinie, na Firleju pod Radomiem, w Skarżysku-Kamiennej. Również Sowieci mieli swój udział w tej operacji. 5 marca 1940 roku została rozpatrzona decyzja o wymordowaniu 14.700 jeńców polskich. Egzekucje polskich elit z rąk sowietów miały miejsce z Katyniu, Charkowie i Kalininie (Twerze), gdzie rozstrzeliwano ich strzałem w tył głowy. O ile Niemcy skupiali się głównie na elicie z ludności cywilnej, to Sowieci mordowali przede wszystkim oficerów Armii Polskiej.
Akcja AB i mord w Katyniu to najbardziej jaskrawe przykłady represji okupantów w latach 1939-1941. Na otwarciu wystawy pojawił się również Wojciech Śmigielski, emerytowany archeolog, który brał udział w ekshumacji ofiar katyńskich. Śmigielski wraz z Mariuszem Kondzielą, dyrektorem Muzeum Śremskiego, potwierdzili, że trwają prace nad przygotowaniem śremskie listy ofiar katyńskich.
Wielki Piątek u Ewangelików. Opowiada bp Marcin Hintz
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?